Een veelgehoorde en terechte opmerking is dat wij geen losse voedingsbestanddelen eten. Deze voedingsbestanddelen krijgen wij binnen via een gerecht met verschillende ingrediënten.
Om uw risico op progressie van maculadegeneratie te verminderen en uw kansen om uw zicht te behouden zo groot mogelijk te maken adviseren wij gericht op AMD uw voeding aan te passen en om aanvullend op een gezonde leefstijl de AREDS-2 voedingssupplementen en Omega-3 supplementen in te nemen (zie artikel over voedingssupplementen waarom).
Te weinig groenten staat op nummer 5 voor de oorzaak van ontstaan van ziektes in een meta-analyse van de Global of Desease study.(1) In voorgaande artikelen heeft u al kunnen lezen dat groenten en fruit de meest aangetoonde en eenduidig wetenschappelijk bevestigde voedingsgroepen zijn. De meeste voedingspatronen zijn groenten bijna ongelimiteerd toegestaan omdat ze de meeste voedingsstoffen bevatten en caloriearm zijn. Verschillende soorten groenten en fruit hebben verschillende effecten op de gezondheid. Consumptie van groente en fruit verlaagt o.a. het risico op hoge bloeddruk, beroertes, vroegtijdig overlijden, coronaire hartziektes en diverse oogziektes.(2-5)
Voedingsmiddelen en concentraties van de AMD beschermende voedingsbestandsdelen
Op deze pagina treft u een lijst (PDF) met voedingsmiddelen en concentraties beschermende voedingsstoffen AMD-Life. De lijst is puur ter informatie waar wel/niet de beschermende voedingsbestandsdelen in zitten en hoeveel (de concentratie van een voedingsbestandsdeel). De informatie in de AMD-Life lijst is afkomstig uit het Nederlands Voedingsstoffenbestand (NEVO) van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). NEVO bevat gegevens over de samenstelling van voedingsmiddelen.(1)
Uit een onderzoek met voedingssupplementen (AREDS-2) in meer dan 4.000 deelnemers, blijkt dat als men al AMD heeft, het innemen van deze voedingssupplementen de progressie naar late AMD met 25% kan vertragen.(1)
Als men kijkt naar voedingsgewoontes van Nederlanders is er ruimte voor verbetering. Nederlanders eten gemiddeld: 153 g/dag groenten; 150 g/dag fruit, noten en olijven (waarvan 135 g fruit inclusief conserven) waarvan appel en banaan de meest gegeten fruitsoorten zijn; 15 g/dag vis, schelp- en schaaldieren (er is vrijwel geen verschil in consumptie van vis, schaal- en schelpdieren tussen hoog-, middelbaar- en laagopgeleiden. Echter ouderen eten meer vis, schaal- en schelpdieren dan jongere leeftijdsgroepen); 7 g/dag peulvruchten (in vrijwel alle bevolkingsgroepen worden weinig peulvruchten gegeten. Nederlanders eten gemiddeld op bijna 2 dagen in de maand peulvruchten).(1)
Nederlandse voedingsrichtlijnen
In 2018 hebben wij een onderzoek gepubliceerd naar de Nederlandse voedingsrichtlijnen: eet minimaal 250 gram groente en 2 stuks fruit per dag en 2 keer per week vette vis/schaaldieren.(2) Dat zijn de belangrijkste voedingscategorieën waar men de beschermende voedingsbestanddelen kan vinden die wij nodig hebben om onze ogen te beschermen.(2) Wij hebben aanbevolen minimale innamewaarden (RMIV – recommended minimal intake values) gedefinieerd en geanalyseerd. De RMIV zijn gebaseerd op algemene en gemakkelijk toegankelijke voedingsaanbevelingen van Nationale Voedingscentra in diverse landen.(3-5) Uit bevolkingsonderzoek onder Rotterdammers blijkt dat slechts 4% van de 55-plussers de voedingsaanbevelingen van de overheid volledig opvolgt.(2) En juist deze mensen bleken 42% minder kans op het ontwikkelen van leeftijdsgebonden maculadegeneratie te hebben!(1)
Hebben voeding en leefstijl invloed op het voorkomen, de ontwikkeling en de vertraging van droge en natte AMD?
Op grond van wetenschappelijk onderzoek is het antwoord JA! Uit onderzoek van onder andere JM Colijn et al.(1) blijkt dat hoe groter het genetisch risico op AMD,hoe groter het positief effect van gezonde voeding en leefstijl.Ook met maar weinig zicht is gezonde voeding en leefstijl nog steeds aan te bevelen omdat daarmee verdere achteruitgang vertraagd wordt. De kans op AMD wordt bepaald door genetische aanleg (zie artikel genetica, epigenetica en het persoonlijk risicoprofiel) én omgevingsfactoren. Belangrijke niet-erfelijke factoren die bijdragen aan het ontstaan van AMD zijn gevorderde leeftijd en een ongunstige leefstijl:
Bij de meeste chronische ziektes spelen (laaggradige) ontstekingen een belangrijke rol. Overgewicht, en obesitas, ons microbioom, en de expressie van onze genen hebben allemaal invloed op ontstekingsprocessen in het lichaam. Deze ontstekingsprocessen spelen een rol in aderverkalking wat leidt tot onder andere hart- en vaatziekten, het ontstaan van diabetes 2, kanker en AMD.
Ons erfelijk materiaal, ook wel DNA genoemd, bevat de code voor de bouwsteenen (onze genen) van ons lichaam. In ons DNA liggen meer dan 20.000 genen, en ieder gen codeert voor een bepaalde erfelijke eigenschap, zoals bijvoorbeeld oogkleur. Van elk gen heeft ieder individu er twee: één van je moeder en één van je vader. Genen liggen in grote strengen, de chromosomen. Daar hebben we 23 verschillenden van. Van iedere ouder erf je dus 23 chromosomen. DNA bevat vele variaties en alle variaties in een persoon tezamen zijn uniek.