Uit een onderzoek met voedingssupplementen (AREDS-2) in meer dan 4.000 deelnemers, blijkt dat als men al AMD heeft, het innemen van deze voedingssupplementen de progressie naar late AMD met 25% kan vertragen.(1)
De samenstelling per dagdosering van de AREDS-2 minder zink oogformule is:
- vitamine C: 500 mg
- vitamine E: 400 IU
- luteïne: 10 mg
- zeaxanthine: 2mg
- zink: 25-80 mg
- koper: 2 mg
De Richtlijn Leeftijdsgebonden Maculadegeratie 2014 verwijst hiernaar.(2)
Waarom is het zo belangrijk om de aanbevolen voedingssupplementen in te nemen?
Ik zal dit verderop in de tekst uitleggen aan de hand van een rekenvoorbeeld. Maar eerst:
- De aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voor luteïne is 4.8 mg/d
- De werkzame dag dosering volgens de AREDS2-formule is10 mg/d
- Echter, de geschatte inname uit voeding is maar 1 tot 2 mg/dag
Het is al vrij lastig om bijvoorbeeld de algemene aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 4.8 mg luteïne voor gezonde personen vanuit de voeding binnen te krijgen. Laat staan de AMD-werkzame dosering van 10 mg luteïne (zie hieronder rekenvoorbeeld). Vandaar het advies, wanneer u AMD heeft, om dit aan te vullen met voedingssupplementen.
De vraag is: hoeveel zou men moeten eten om de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid en de werkzame dosering van luteïne uit voeding te halen:
Rekenvoorbeeld – Werkzame dosering uit de meest gegeten groente
In het artikel ‘wat eten wij in Nederland?’ heeft u kunnen lezen dat één van de meest gegeten groente in Nederland bloemkool is. Bloemkool bevat 0,01 mg luteïne per 100 gram bloemkool.(3) Om de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 4.8 mg luteïne te bereiken zou u bijna 48 kilogram bloemkool per dag moeten eten. Om de AMD-relevante dosering van 10 mg luteïne binnen te krijgen zou u minstens 100 kilogram bloemkool moeten eten. In boerenkool zit 610 keer meer luteïne dan in bloemkool.(3) Als men boerenkool zou eten zou u 164 gram (0,16 kilogram) per dag moeten eten om de AMD-relevante dosering van 10 mg luteïne te bereiken.
Een combinatie van voedingsmiddelen kan leiden tot een efficiëntere opname van voedingsbestanddelen (met name met voedingsmiddelen met de omega 3 vetzuren(4-6)) – zie artikel vette vis voor ogen – essentiële vetzuren en het artikel over voedingspatronen) waardoor het gecombineerde effect groter wordt.
Hoge concentraties luteïne vindt u o.a. in: spinazie; Raapstelen; boerenkool; veldsla; oranje paprika, blauwe bessen, kaki(3) en dan bevat Goudsbloem de hoogste concentratie met 29.80 mg luteïne per 100 gr goudsbloem.(7)
- luteïne: 4.8 milligram per dag (mg/d)
- zeaxanthine: 1.2 mg/d
- omega-3 vetzuren (DHA/EPA): 200 mg/d
Bronnen:
- Age-Related Eye Disease Study 2 Research, G. (2013). “Lutein + zeaxanthin and omega-3 fatty acids for age-related macular degeneration: the Age-Related Eye Disease Study 2 (AREDS2) randomized clinical trial.” Jama 309(19): 2005-2015.
- Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG), Richtlijn Leeftijdgebonden Maculadegeneratie 2014. https://www.oogheelkunde.org/richtlijn/leeftijdsgebonden-macula-degeneratie
- Nederlands Voedingsstoffenbestand (NEVO) van de Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: https://nevo-online.rivm.nl
- Brown MJ, Ferruzzi MG, Nguyen ML, et al. Carotenoid bioavailability is higher from salads ingested with full-fat than with fat-reduced salad dressings as measured with electrochemical detection. Am J Clin Nutr 2004;80(2):396–403.
- Roodenburg AJ, Leenen R, van het Hof KH, et al. Amount of fat in the diet affects bioavailability of lutein esters but not of alpha-carotene, beta-carotene, and vitamin E in humans. Am J Clin Nutr 2000;71(5): 1187–1193.
- van Het Hof KH, West CE, Weststrate JA, Hautvast JG. Dietary factors that affect the bioavailability of carotenoids. J Nutr 2000;130(3):503–506.
- Alma Angélica Del Villar-Martínez, Pablo Emilio Vanegas-Espinoza, and Octavio Paredes-López. Article in Methods in molecular biology (Clifton, N.J.) September 2010. DOI: 10.1007/978-1-60327-114-1_20