Paprika

PAPRIKA

(Capsicum annuum)

Volgens het voedingscentrum is paprika een vruchtgroente en valt onder de groente.(1)

Andere voorbeelden van vruchtgroenten zijn tomaat, avocado, aubergine, pompoen, courgette, komkommer.

Capsicum annuum is de botanische naam van een plantensoort uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). De soort komt van nature voor in Zuid-Amerika. De Nederlanders hebben naar alle waarschijnlijkheid de plant en de vrucht (rode peper) uit West-Indië (Suriname) naar Nederlands Oost-Indië (Indonesië) gebracht om in plantages te verbouwen. De Spanjaarden brachten de vrucht naar Europa. De Turken hebben waarschijnlijk de ‘peper’ geïntroduceerd in Hongarije en daar verder gekweekt tot paprika.

De naam paprika 

De naam paprika is afkomstig uit het Hongaars en peper betekent.(2,3) In Hongarije is het een verzamelnaam voor alle paprika’s: rode, gele, geelwitte, lichtgroene, donkergroene, paarse, lila, bruine, scherpe, zoete, de smalle puntige vormen, de stompe en meer opgeblazen vormen. (4) Pas aan het begin van de 20e eeuw werd de paprika populair. De meeste paprika’s die bijvoorbeeld in Nederland geteeld worden zijn van het California Wondertype, dat min of meer vierkant is. Dit geeft ze mede de naam blokpaprika. Witte paprika’s zijn langwerpiger van vorm, wat bitter van smaak en hebben een dunnere vruchtwand. De langwerpige rode, gele en oranje ‘puntpaprika’s’ of ‘Ramiro’s’ zijn zeer zoet van smaak zijn.

Het verschil zit niet alleen in de kleur en smaak, maar ook in de voedingswaarden!

Tijdens de groei is de paprika groen, paars, bruin of wit. Tijdens het rijpen verandert de kleur naar rood, geel, bruin of oranje. De smaak van de paprika verandert ook in deze periode. Rijpe paprika’s zijn zoet en onrijpe paprika’s zijn eerder kruidig met een bittere smaak.(4)

Wat zijn de verschillen?

Rauwe paprika’s bestaat uit hoofdzakelijk water (91% – 95%) en bevatten kleine hoeveelheden vezels (ongeveer 2% van het vers gewicht). Op de groene paprika na zijn ze zeer rijk aan vitamine C, één paprika levert 152% – 200% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH). (5,6)

Andere vitaminen en mineralen in paprika’s zijn o.a.: vitamine A, vitamine B6, foliumzuur, vitamine K1, vitamine E, calcium, koper en kalium. De groene paprika scoort hoog op vitamine K1 maar beduidend minder bij alle andere voedingstoffen ten opzichte van de gele, rode en oranje paprika.

Paprika’s bevatten veel van de belangrijke antioxidanten luteïne en zeaxanthine, en ook beta-caroteen, alfa-caroteen, beta-cryptoxanthine en lycopeen. De oranje paprika bevat opvallend veel zeaxanthine maar, ten opzichte van de andere paprika’s, het laagst scoort op luteïne. De rode paprika bevat de meeste beta-caroteen en als enige lycopeen. Alleen de rode en oranje paprika bevatten beta-cryptoxanthine.(5,6)

(In dit tabel kunt  ziet u dat bereiding effect heeft op de hoogte van de concentratatie van specifieke voedingsbestandelen. Hier ziet u dat juist de bereiding zorgt dat een specifiek voedingsstofje minder actief wordt waardoor de concentratie lager wordt).

Naast bovenstaande voedingsbestandelen bevatten paprika’s polyfenolen quercetine en luteoline. Deze kunnen gunstig zijn vanwege de sterke antioxidantkracht voor het voorkomen van bepaalde chronische aandoeningen. Naast deze stoffen zitten er nog andere bioactieve stoffen in paprika. Bijvoorbeeld, Capsanthine komt vooral voor in rode paprika’s. Capsanthin­e is een rode, krachtige antioxidant. Violaxanthine is een carotenoïde die in gele paprika’s te vinden is.

WEETJE

De oranje paprika is een speciaal ras en groeit aan een echte oranje paprikaplant. De paprika begint wel groen en wordt gedurende zeven weken langzaamaan oranje. De oranje paprika bevat veel bètacaroteen, vitamine A, luteïne en het meeste zeaxanthine. Oranje paprika bevat 3 keer meer vitamine C dan een sinaasappel, dus een echt vitaminebommetje. Naast dat zij goed voor de ogen zijn, zijn ze ook ontzettend goed voor de weerstand en helpen rauwe paprika bij de opname van ijzer.

Bronnen:

  1. Nederlandse voedingcentrum
  2. Capsicum annum / paprika: ‘zoete peper, plant met rode, groene of gele vruchten
  3. Culninaire geschiedenis
  4. Concepten / 4Evergreen: Verschillende soorten paprika
  5. Canadian Nutrient File (CNF)
  6. Nederlands Voedingsstoffenbestand (NEVO) van de Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport